Nijmegen

Politiek gaat vaak om lange debatten en taaie stukken, maar zou ook meer over de praktijk moeten gaan. De werkelijkheid is niet te vatten in papier. Met die insteek liep kersvers SP-gemeenteraadslid Yurre Wieken op 3 november een dagje mee met Toezicht & Handhaving van de gemeente Nijmegen. Wieken: “Ik ben net geïnstalleerd en druk bezig met het bijlezen van de dossiers waar ik over ga, maar in raadsstukken staat maar één kant van het verhaal. De mensen van de Toezicht & Handhaving zijn degenen die het moeten uitvoeren. Ik wilde graag ook hun verhaal horen en zien hoe het werk eruit ziet.”

De dienst was opgedeeld in twee delen: ’s middags in Dukenburg en Lindenholt, en ’s avonds in het centrum. Het begon om 13:00 met een kennismaking op het stadhuis. Na wat bijpraten over de organisatie vertrokken Wieken en Arno Eimers, zijn kompaan voor de middag, al snel richting Dukenburg. Arno’s werkzaamheden hadden vooral te maken met toezicht op het gebied van milieu.

Wieken: “Dat gaat bijvoorbeeld om afvaldumping: mensen hebben geen zin om te betalen voor het ophalen van hun grofvuil, dus dumpen ze het op een afgelegen plek. Naast het Maas-Waalkanaal bijvoorbeeld. En soms worden bouwmaterialen een tijdje buiten gestald. Dat mag op zich wel, maar niet te lang – anders gaan er kinderen mee spelen. Nu we richting Oud en Nieuw gaan kan dat gevaarlijke situaties opleveren.” Arno maakte Wieken wegwijs in het dagelijkse werk van een milieuhandhaver. Hoe pak je situaties aan? Wieken: “Arno heeft me laten zien dat het vooral belangrijk is om contact te zoeken met de mensen in de buurt. Als handhaving moet je zichtbaar zijn in de buurt, en bovendien makkelijk aanspreekbaar. Staan ergens bouwmaterialen buiten? Dan wordt er even aangebeld om te vragen wat daarmee de bedoeling is. Vaak zijn mensen dan welwillend. Men bedenkt niet altijd uit zichzelf wat de risico’s zijn, het lijkt best onschuldig. Maar na een korte uitleg is er begrip, en kunnen er afspraken gemaakt worden over wanneer het weer wordt weggehaald. Klagen flatbewoners over rondslingerend afval in de gang? Dan wordt er even naar de beheerder gebeld om het door te geven. Zo blijft men als handhaving ook goed op de hoogte van wat er speelt in de wijk en worden problemen en overlast samen met de actieve wijkbewoners aangepakt. Repressief handhaven is het sluitstuk op de handhaving, dat gebeurt pas als andere middelen niet werken.”

De mensen van Toezicht & Handhaving komen ook in aanraking met probleemgezinnen in de buurt. Wieken: “Daar zie je goed de samenwerking tussen de verschillende partijen die hiermee te maken hebben. Arno komt geregeld even een bakje koffie drinken in het wijkcentrum en staat in goed contact met het wijkbeheer en de woningcorporaties. Je ziet dat de politie zich terugtrekt uit de wijken en zich meer op haar kerntaken concentreert. Dat gat wordt deels gevuld door de gemeentelijke handhaving.”

Foto: Yurre Wieken / SP Nijmegen

Een voorbeeld van hoe het niet moet: afval gedumpt naast een prullenbak.

’s Avonds was er een wisseling van de wacht en liep Wieken mee met Jeffrey en Niels in het centrum. Daar spelen heel andere zaken: foutparkeerders, drugsdealers en daklozen. Wieken: “Dan gaat er toch wel een andere wereld voor je open. In de Tweede Walstraat wordt als het donker is veel gedeald. Er komen vaak klanten uit Duitsland. De dealers veroorzaken overlast: ruziën met elkaar over de beste plek, schelden vrouwen uit. Het probleem is: wat doe je eraan? Straf krijgen ze pas bij heterdaad, en dan zijn ze snel weer vrij. Jaag je ze weg, dan verplaatst het probleem zich alleen maar. Jeffrey en Niels hebben uitgelegd hoe dit in zijn werk gaat en je merkt de frustratie in hun verhaal. Het is wel minder geworden heb ik begrepen, toen een paar jaar geleden de wietpas werd uitgeprobeerd was het echt chaos hebben ze verteld. Toen mochten de Duitsers de coffeeshops niet meer in zonder pas en was het op straat een drukte van jewelste.”

Jeffrey en Niels lieten Wieken ook een paar stukjes Nijmegen zien waarvan we liever doen alsof ze niet bestaan. Een slaapplek voor een dakloze illegaal bijvoorbeeld, in een portiek aan de Oranjesingel. “We moesten over de poepresten stappen om te zien waar deze man geslapen had. Zijn ‘thuis’ bestond uit een dekentje en wat karton, net afgeschermd van de regen. Mensonterend. Ongelooflijk dat dit nog voorkomt in het Nederland van 2016. Je weet dat het gebeurt, maar het met eigen ogen zien is toch wat anders.”

Wat gaat er nu gebeuren met de opgedane kennis? Wieken: “Wanneer het in de gemeenteraad over het handhavingsbeleid is neem ik dit zeker mee. Het is makkelijk om te oordelen over wat er gebeurt en wat er anders zou moeten, maar je kunt het onmogelijk doen zonder de kennis van de professionals die het werk uitvoeren. Goede communicatie met alle betrokken instanties, en gewoon je ogen en oren openhouden, is zo belangrijk. Ik heb nu contactgegevens van de mensen met wie ik meeliep, dus als ik vragen heb weet ik ze te bereiken. Het was erg nuttig om een hele dienst mee te lopen en ook zeker voor herhaling vatbaar. Over twee weken loop ik daarom ook een dagje mee met de brandweer.”