Nijmegen

De discussie over het loten in het middelbaar onderwijs is in volle gang. Voor velen geldt het uitgangspunt dat leerlingen en ouders zelf hun keuze zouden mogen maken. Toch moeten daar een paar vraagtekens bij gezet worden stelt SP-raadslid Bert Velthuis. In Nijmegen moest dit jaar op drie Colleges geloot worden: Canisius (Berg en Dalseweg), Citadel en Dominicus. Het loten was hier noodzakelijk omdat de schoolbesturen zo wijs zijn om vooraf vast te stellen hoeveel leerlingen per school toelaatbaar zijn. Dit om het gevaar te voorkomen dat er scholen zijn die overvol raken en andere die leegstromen met alle gevolgen van dien.

Dit opinieartikel verscheen op 31 maart 2010 in de Gelderlander.

Het geeft te denken waarom bovengenoemde scholen populair zijn. Ze zijn op één of andere wijze bevoorrecht: het zijn namelijk “witte” scholen met weinig “kansarme” leerlingen. En daar loert nu juist het gevaar: witte scholen stromen vol, zwarte leeg. Op de laatste scholen werken docenten zich drie maal in het rond om problemen het hoofd te bieden, op witte scholen gaat alles twee maal zo gemakkelijk. Loten is derhalve een goed systeem om gemengde scholen te bevorderen. Het voorkomt een tweedeling in de stad, iets waar we met zijn allen alert op moeten blijven.

Bij het loten zijn twee categorieën uitgezonderd: a) broertjes en zusjes van leerlingen die al onderwijs volgen op de school en b) kinderen van personeelsleden die werkzaam zijn op de school. Mij lijkt dat nog eens serieus overwogen moet worden of dit terechte uitzonderingen zijn. Voor de basisschool lijkt de eerste uitzondering wenselijk. Maar in het voortgezet onderwijs gaan leerlingen uit hetzelfde gezin vaak niet samen naar school vanwege verschillende roosters. Ook kunnen ze een ander schooladvies hebben zodat het dan al vaak onmogelijk is naar dezelfde school te gaan. Ook bij de tweede categorie van uitzonderingen (kinderen van personeelsleden) wil ik een vraagteken zetten. Het lijkt gebaseerd te zijn op ouderwetse privileges waar nut of noodzaak ver te zoeken zijn.

In plaats daarvan zou ik een nieuw criterium willen voorstellen: het afstandscriterium. Op basis van het schooladvies mag elke (Nijmeegse) leerling geplaatst worden op de school die het dichtst bij ligt. Het huidige gevolg van loting kan zijn dat een leerling die dicht bij een school woont en daar lopend en veilig naar toe kan, nu de halve stad moet doorfietsen met alle gevaren van dien. Het zou in ieder geval rechtvaardiger aanvoelen als leerlingen niet verder hoeven te reizen dan nodig is. En zo blijven scholen meer een afspiegeling van de buurt die hopelijk voldoende gemengd is.

Bert Velthuis is raadslid voor de SP en voert het woord over onderwijs.