Nijmegen

De SP wil dat het college voorkomt dat mensen minder zorg krijgen dan waar ze recht op hebben. Dit naar aanleiding van het feit dat Vérian wil gaan beknibbelen op de hoeveelheid thuiszorg die ze leveren. De SP stelt dat Vérian daarmee contractbreuk pleegt en vindt dit onacceptabel. Wethouder Frings stelt dat alles wel volgens afspraak verloopt. Voor SP-fractievoorzitter Hans van Hooft is dit reden om de thuiszorg in Nijmegen eens goed tegen het licht te houden.

Op dinsdag 16 januari meldde De Gelderlander dat zorginstelling Vérian op het aantal uren huishoudelijke hulp voor cliënten gaat beknibbelen omdat de gemeente te weinig geld zou geven voor de thuiszorg. Een dag later bericht De Gelderlander dat het college van B en W niet akkoord gaat met deze maatregel van Vérian. “Dat gaat in tegen afspraken die we eerder hebben gemaakt,” aldus wethouder Frings. Dat per 1 januari de kosten ineens uit de hand lopen, is volgens Frings onzin: “Als Vérian vasthoudt aan dat verhaal, dan moet dat bewezen worden met inzage in de boekhouding. Daar hebben we eerder ook al om gevraagd. Toen kregen we dat niet. Ik ben benieuwd wat de directeur donderdag voor een verklaring heeft.”

Na het gesprek van de wethouder met Vérian op donderdag 18 januari kopt De Gelderlander op 20 januari: 'Vérian houdt zich wel aan contract'. Contractbreuk is volgens Frings niet aan de orde, zo is hem duidelijk geworden tijdens het gesprek: “Vérian belooft dat volgens het contract het principe 'schoon' en 'leefbaar' overeind blijft. Dat lukt door beter te plannen, is mij verzekerd. Dat is aan Vérian, niet aan ons. Onze eis is dat de Nijmeegse cliënt tevreden moet blijven.” Volgens Vérian-directeur Rien Zwart wordt per cliënt bekeken met welke hulp die tevreden is: “Per kwartaal kan dit betekenen dat onze huishoudelijke hulp een keertje minder langskomt. We leveren op die manier een paar uren in. Zo houden we per saldo het tekort beperkt.”

Wat de SP-fractie betreft is hier wel degelijk sprake van contractbreuk. SP-fractievoorzitter Hans van Hooft: “Je kunt niet eerst het aantal uren vastleggen voor een schoon en leefbaar huis, en vervolgens zeggen dat dit ook in minder uren kan. Met alle cliënten is tijdens de zogenaamde ‘keukentafelgesprekken’ bepaald hoeveel werk er nodig is voor een schoon en leefbaar huis en vervolgens is dit in een zorgplan vastgelegd. Vérian dient zich aan dit zorgplan te houden. Enkel de eis stellen van een tevreden cliënt is in dit geval uiterst discutabel. Bij het meten van cliënttevredenheid meten we in belangrijke mate de loyaliteit van de client met de thuiszorgmedewerker. Elke cliënt realiseert zich heel goed dat een slecht cijfer voor de geleverde zorg een slecht cijfer betekent voor de thuiszorgmedewerkster die haar uiterste best doet om in een beperkte tijd al het noodzakelijk werk te doen.”

Of Vérian te weinig geld krijgt om de noodzakelijk zorg te leveren is niet vastgesteld. Aan de eerdere eis van wethouder Frings aan Vérian om de boeken op tafel te leggen is niet voldaan. Bekend is dat er een behoorlijke marge zit tussen het bruto uurloon van thuiszorgmedewerkers (tussen de € 9,46 en € 13,14 per uur) en het uurtarief dat zorgorganisaties ontvangen (€ 22,06 voor HH1 en € 25,93 voor HH2). Ook is bekend dat er op het periodetarief (4 wekelijks gemiddelde per cliënt) voor HH1 en HH2 met volmondige instemming van de thuiszorgorganisaties in twee jaar tijd een korting is doorgevoerd van respectievelijk 14% en 7,6%. Van Hooft: "Onbekend is echter of zorgorganisaties slimmer zijn gaan werken met minder overheadkosten zoals door hen werd toegezegd, of dat per saldo de cliënt en de thuiszorgmedewerker hiervoor nu de prijs betalen in de vorm van minder uren zorg en minder uren werk. Bij Vérian is in elk geval duidelijk dat cliënten en thuiszorgmedewerkers worden gekort."

Volgens Bert Frings wordt nu jaarlijks 12 miljoen euro aan huishoudelijke hulpen uitgegeven in Nijmegen. Een derde daarvan betaalt de gemeente Nijmegen, de rest het rijk. Met de nieuwe cao en dezelfde hoeveelheid werk zouden de uitgaven stijgen naar 13 miljoen. Van de thuiszorgorganisaties in Nijmegen is nu onbekend hoeveel uren zorg per cliënt gemiddeld is vastgelegd en hoeveel uren zorg per cliënt daadwerkelijk gemiddeld wordt geleverd. Onbekend zijn de werkelijke gemiddelde loonkosten en overige kosten voor de organisatie. Onbekend is wat per saldo het gemiddelde uurtarief is dat de zorgorganisatie van de gemeente ontvangt voor de vastgestelde zorg en of dit gemiddelde uurtarief toereikend is voor fatsoenlijke beloning van thuiszorgmedewerkers zonder overmatig geld te besteden aan overhead in de vorm van kantooruren, bureaucratie, directie en gebouwen. Van Hooft: "De gemeente toetst op geen enkele wijze of cliënten gemiddeld de zorg krijgen waar ze recht op hebben en of thuiszorgorganisaties te veel of te weinig geld krijgen voor de zorg die ze daadwerkelijk leveren. Dit terwijl de gemeente in eerste en in laatste instantie er wel verantwoordelijk voor is dat iedereen in Nijmegen de thuiszorg krijgt die nodig is." 

Na gesprekken met thuiszorgmedewerkers is gebleken dat Vérian zoveel mogelijk aanstuurt op minder zorg per cliënt en koerst richting gemiddeld 2 uur thuiszorg per week. Medewerkers van Vérian moeten minuren opsparen en deze op een later tijdstip in het jaar inhalen. Van Hooft" Arbeidsrechtelijk is dat zeer discutabel en voor de cliënt een onacceptabele uitleg van het principe schoon en leefbaar huis. Van andere thuiszorgorganisaties horen we dat er gemiddeld per cliënt meer dan 3 uur per week aan thuiszorg wordt geleverd terwijl het personeel bij die organisatie in de hoogste loonschalen zit. In de praktijk zijn er dus grote verschillen tussen de hoeveelheid geleverde zorg en de beloning van thuiszorgpersoneel door de verschillende zorgorganisaties. Dit kan niets anders betekenen dan dat er ook grote verschillen zijn in overheadkosten bij de verschillende organisaties. De gemeente heeft echter geen enkel zicht op deze verschillen. Zolang die verschillen marginaal zijn en de gemeente ervan verzekerd kan zijn dat iedereen in Nijmegen de thuiszorg krijgt die nodig is, is het overbodig te rapporteren op dit soort verschillen. Nu echter blijkt dat er in de praktijk voor zowel cliënt als medewerkers grote verschillen zijn tussen de verschillende zorgorganisaties is het wat de SP-fractie betreft de hoogste tijd voor een nadere analyse van de Nijmeegse thuiszorg."

Daarom heeft de SP voor het college slechts een vraag:

Is het college bereid om een aantal kerngegevens over de thuiszorg in Nijmegen in kaart te brengen, een analyse te maken over de geconstateerde verschillen en oplossingen aan te dragen waarmee we kunnen garanderen dat iedereen in Nijmegen de thuiszorg krijgt die afgesproken is, zonder dat we teveel betalen aan overhead (kantooruren, bureaucratie, directie en gebouwen) en ook niet te weinig betalen voor een fatsoenlijke beloning van thuiszorgmedewerkers?

Voor een goede verschillenanalyse zijn de volgende kerngegevens per thuiszorgorganisatie noodzakelijk:

1. aantal cliënten
2. per cliënt gemiddeld aantal uren toegekende zorg per week in het zorgplan
3. per cliënt gemiddeld aantal uren werkelijk geleverde zorg per week
4. per cliënt gemiddeld uitgekeerde uurtarief door de gemeente (berekend op basis van gemiddeld aantal uren toegekende zorg)
5. aantal thuiszorgmedewerkers
6. gemiddeld aantal arbeidsuren per week per thuiszorgmedewerker
7. gewogen gemiddelde van het bruto uurloon per thuiszorgmedewerker (incl vakantiegeld gewogen op basis van aantal arbeidsuren)
8. gemiddeld percentage ziekteverzuim thuiszorgmedewerkers

In overleg met de zorgorganisaties kunt u zelf bepalen over welk recent tijdvak deze verschillenanalyse het eenvoudigst is samen te stellen.