Nijmegen

Donderdagmiddag voerde ROOD Nijmegen met een spandoek op de campus van de Radboud Universiteit actie tegen TTIP, het omstreden vrijhandelsverdrag tussen de EU en de VS. Janne van den Bosch van ROOD Nijmegen: “Wij zijn voor een verdrag dat arbeids- en mensenrechten vooropstelt, duurzaamheid verbetert en belastingontduiking aanpakt. TTIP doet dit niet en ondermijnt in plaats daarvan onze voedselstandaarden, sociale wetgeving en democratie. Daarom verzet ROOD Nijmegen zich tegen TTIP.”

Sinds 2013 onderhandelen de VS en de EU over het zogeheten Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP). Dit is een grootscheeps vrijhandelsverdrag, bedoeld om handelsbelemmeringen weg te nemen. Janne: “Dat klinkt heel mooi, maar ‘handelsbelemmeringen’ zijn bijvoorbeeld werknemersrechten en milieu- en veiligheidsnormen. Op dat vlak is het in de VS minder goed geregeld dan in Europa. Een akkoord hierover betekent dus haast per definitie dat de hoogste standaard omlaag gaat. De EU roept heel hard dat daar niet over wordt onderhandeld, maar in het CETA-verdrag, wat als blauwdruk voor TTIP wordt gezien, gebeurt dit wel. En om de TTIP-onderhandelingen soepel te laten verlopen zíjn er al standaarden verlaagd. Sowieso zijn de onderhandelingen weinig transparant. Grote bedrijven krijgen inzage in gevoelig materiaal dat voor gewone burgers en belangenorganisaties niet toegankelijk is. Zelfs volksvertegenwoordigers krijgen maar beperkte toegang.”

Gevreesd wordt ook voor de gevolgen voor de democratie. Janne: “In TTIP zit, zoals overigens bij meer vrijhandelsverdragen, een clausule die bedrijven de mogelijkheid geeft overheden aan te klagen wanneer hun belangen geschaad worden. Dit heet ‘Investor State Dispute Settlement’ (ISDS) en komt er in feite op neer dat bedrijven met grof juridisch geschiet democratische besluiten tegen kunnen houden. Landen verliezen zo het vermogen om zelfstandig beleid te voeren. Zo werd Duitsland aangeklaagd door Vattenfall toen het na de kernramp in Fukusjima (Japan) besloot de kernenergie terug te schroeven. Beroep is niet mogelijk. In TTIP zit een licht afgezwakte variant van ISDS, ICS, die in de praktijk weinig beter is. Al met al is TTIP er dus niet voor gewone mensen of het milieu, maar vooral voor de grote bedrijven. TTIP moet daarom van tafel. In plaats daarvan moet er een verdrag komen dat mensen- en arbeidsrechten en duurzaamheid waarborgt, belastingontwijking de kop indrukt en meer doet aan armoedebestrijding. Het alternatief voor ICS is simpel – als bedrijven het niet eens zijn met een regering, mogen ze net als ieder ander naar de gewone rechter. Meer dan vijftig maatschappelijke organisaties hebben al zo’n alternatief mandaat, het ‘Alternative Trade Mandate’ (ATM), opgesteld. Dit zou de leidraad moeten zijn voor een alternatief voor TTIP.”

Op maandag 25 april organiseren SP, D66 en studievereniging ismus (politicologie) een debat over TTIP op de RU. Om 19:30 gaan SP-Kamerlid Jasper van Dijk en D66-Europarlementariër Marietje Schaake, ingeleid door hoogleraren van de RU, in debat over het verdrag.