Nijmegen

De SP pleit al lang voor het bouwen van betaalbare huurhuizen in de Waalsprong door de gemeente. PvdA en GroenLinks willen er nu ook naar gaan kijken.

Het voorstel om zelf betaalbare huurwoningen te bouwen komt niet uit de lucht vallen. Nijmegen dreigt in de Waalsprong voor minstens 100 miljoen euro het schip in te gaan als de markt voor koopwoningen niet binnen een paar jaar weer aantrekt. De Nijmeegse rekenkamer heeft becijferd dat het risico voor de hele planexploitatie zelfs kan oplopen tot 280 miljoen euro. Als dit drama zich voltrekt moet elke Nijmeegs huishouden omgerekend maar liefst 4000 euro plus rente ophoesten in de vorm van belastingverhoging of afbraak van belangrijke voorzieningen.

Om de exploitatie in de Waalsprong sluitend te krijgen moet de komende twintig jaar elk jaar gemiddeld voor 25 miljoen euro grond worden verkocht. Dit komt overeen met de bouw van 400 middeldure en dure koopwoningen of 1000 betaalbare huurwoningen. Op de markt voor koopwoningen is voorlopig geen sprake van herstel. Deskundigen denken dat er nog zo'n 20 procent lucht uit de vastgoedzeepbel moet voordat de situatie zich normaliseert. Op dit moment grote aantallen koopwoningen bouwen is dus geen optie. De bouw van jaarlijks enkele honderden betaalbare huurwoningen zou voor de Waalsprong enige verlichting kunnen bieden, maar helaas zijn woningcorporaties door het kabinet Rutte 1 financieel behoorlijk kaalgeplukt. Het nieuwe kabinet van VVD en PvdA gaat nog veel verder en kleedt de woningcorporaties (en daarmee huurders) tot op het bot uit. De Waalsprong koerst daardoor onvermijdelijk af op een financieel drama van ongekende omvang.

Inmiddels is het voor elke verstandige econoom duidelijk dat Europa en Nederland door het harde bezuinigingsbeleid steeds dieper in de crisis raken. In Nijmegen kunnen we nu twee dingen doen: de crisis in volle omvang accepteren en een verlies van 100, 200 of 280 miljoen euro in de Waalsprong voor lief nemen òf van de nood een deugd maken en zorgen dat we zowel financieel als sociaal beter uit de crisis komen. Daarvoor is er nog maar één alternatief: de gemeente moet zelf betaalbare huurwoningen in de Waalsprong gaan bouwen.

De vraag naar betaalbare huurwoningen is ongekend groot. Nijmeegse starters wachten gemiddeld bijna 8 jaar op een betaalbare huurwoning. Nu geven we onze starters geen kans en jagen zo ongewild een enorm kapitaal aan hoogopgeleide jongeren de stad uit. Door als gemeente zelf fors te investeren in kwalitatief goede en betaalbare huurwoningen voor Nijmeegse starters maken we een einde aan de enorme woningnood bij jongeren en voorkomen we een financieel debacle in de Waalsprong. Het is dan ook verheugend dat nu ook PvdA en GroenLinks serieus naar de 'zelfbouwoptie' willen kijken. Samen met de SP vormen deze partijen een meerderheid in de Nijmeegse gemeenteraad.

Critici vrezen dat met de bouw van enkele duizenden huurwoningen de gemeente een groot risico loopt. Die vrees is niet terecht. Het risico van onverhuurbaarheid is heel klein omdat met het huidige kabinetsbeleid betaalbare huurwoningen een steeds schaarser goed worden. Ook in de exploitatie zit geen enkel risico. De gemeente bouwt in tegenstelling tot een projectontwikkelaar zonder winstoogmerk en kan een combinatie van betaalbare huurwoningen (tot 575 euro per maand) en middeldure huurwoningen (vanaf 725 euro per maand) realiseren zonder dat er een cent belastinggeld bij hoeft. Overigens ligt het voor de hand dat woningcorporaties deze woningen gaan beheren, aangezien zij hiervan veel meer kaas gegeten hebben dan ambtenaren op het gemeentehuis.

Terecht merken critici op dat we met de bouw van veel sociale huurwoningen het risico lopen dat Nijmegen-Noord de achterstandswijk van de toekomst wordt. Daarom moeten we zorgen voor kwalitatief goede woningbouw, maar ook voor kwalitatief goede huurders. Met een doordacht toewijzingsbeleid voor Nijmeegse starters kunnen we garanderen dat Nijmegen-Noord een jonge bruisende wijk blijft met veel talent dat zich ook in de toekomst aan Nijmegen gebonden weet. Mocht de woningmarkt zich op langere termijn weer herstellen dan zijn de hoog opgeleide starters van nu, de kopers van de toekomst. Daarmee is ook in de toekomst de vraag naar koopwoningen in Nijmegen gegarandeerd.

Uit Europa en Den Haag komen op dit moment niet de oplossingen om beter en sociaal uit de crisis te komen. We zullen dus zelf het initiatief moeten nemen om een financiële ramp voor de stad af te wenden. Wie het complete slagveld van de crisis en het regeringsbeleid overziet kan maar tot één conclusie komen: het enige alternatief is een sociaal alternatief.

Hans van Hooft, SP-fractievoorzitter in de Nijmeegse gemeenteraad

Dit artikel verscheen in de zaterdageditie van de Gelderlander op 24 november 2012